« تطبیق سبک شناسانه و بلاغی اقتفای پرتو در قصاید «پراو» و «دیار آشنا» از قصاید «دماوندیه» و «سپیدرود» ملک‌الشعرای‌ بهار»

چکیده:علی اشرف نوبتی شاعر کرمانشاهی متخلّص به «پرتو» و معروف به «پرتو کرمانشاهی»، صاحب مجموعه‌ی شعری به نام «کوچه‌باغی‌ها» است. از میان شش قصیده موجود در این مجموعه دو قصیده به نام‌های «پراو» و «دیارآشنا» را به اقتفای قصاید «دماوندیه» و «سپیدرود» ‌بهار سروده است. در این پژوهش با استفاده از «روش سبک شناختی متون» ارائه شده در کلیّات سبک شناسی سیروس شمیسا تطبیق سبک‌شناسانه‌ی قصاید یادشده در سه سطح زبانی، ادبی و فکری انجام شده است. بررسی‌های دقیق و مقایسه‌ی میزان بسامد شاخصه‌ها و عناصر موجود در سطوح زبانی و ادبی و تشخیص تفاوت‌های آماری در شاخصه‌های بررسی شده در شعر هر دو شاعر نشان می‌دهد که در چهار قصیده‌ی یاد شده کلام ‌بهار بسیار نزدیک به سبک خراسانی و کلام پرتوکرمانشاهی تا حدّ زیادی مطابق با سبک عراقی است. در سطح فکری نیز در دو قصیده‌ی بهار مضامین اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بیشتر مطرح است و در قصاید پرتو نیز مضامین اجتماعی، وطن‌پرستانه، ظلم و ریاستیزی نمود دارد. در مورد میزان موفقیت پرتو در نظیره-گویی، نتیجه حاصله حاکی از آنست که پرتو کرمانشاهی در حدّ قابل قبولی از عهده‌ی اقتفا از ‌بهار برآمده است و در مواردی توانسته است توفیقی بیش از استاد متقدّم خویش حاصل نماید. همچنین از نظر عناصر بلاغی و صورخیال بهار در کاربرد استعاره و تشبیه در مرتبه بالاتری قرار دارد و در مجاز و کنایه پرتو پیشتاز است.